Amalgamaty stomatologiczne — czy są szkodliwe i jak bezpiecznie je usunąć?

Wypełnienia amalgamatowe były przed wieloma laty często stosowane w dentystyce, ale z biegiem czasu, dzięki unowocześnieniu się stomatologii zachowawczej, zaczęto korzystać z wypełnień materiałem kompozytowym. Czy należy usuwać plomby amalgamatowe? Czy są szkodliwe?

Amalgamaty stomatologiczne — czym są i jakie mają zastosowanie?

Amalgamaty stomatologiczne (tzw. srebrne plomby) rodzą wiele wątpliwości związanych z potencjalnym zagrożeniem, biorąc pod uwagę znajdującą się w ich składzie rtęć.

Z obawy przed ewentualnym uwalnianiem się tego pierwiastka do ludzkiego organizmu wypełnienie amalgamatowe stało się przeszłością w praktyce dentystycznej, a jego godnym następcą stał się kompozyt.

Amalgamaty stomatologiczne nie cieszą się też uznaniem przez względy estetyczne. Ich srebrny kolor jest niezwykle widoczny, co znacząco zmniejsza atrakcyjność uśmiechu.

Skład amalgamatów stomatologicznych

Główne składniki klasycznych amalgamatów to rtęć, srebro, miedź i cyna. Drugi typ tego wypełnienia nie posiada tzw. fazy gamma 2, co oznacza, że nie uwalnia rtęci i uznawany jest za dużo bezpieczniejszy dla zdrowia pacjenta.

Bezpieczeństwo i szkodliwość amalgamatów stomatologicznych

Chociaż badania naukowe jednoznacznie nie potwierdziły niebezpieczeństwa z tytułu posiadania wypełnień amalgamatowych, to dalsze ich używanie w stomatologii zostało zatrzymane, biorąc pod uwagę stosunek korzyści do możliwego ryzyka chorób autoimmunologicznych, neurologicznych i alergii.

Amalgamat stomatologiczny można usunąć, ale nie jest to prosta i rutynowa procedura.

Wypełnienia amalgamatowe — procedury ich usuwania

Wyjmowaniem plomb amalgamatowych zajmują się tylko wybrane gabinety stomatologiczne stosujące protokół SMART (Safe Mercury Amalgam Removal Technique), który został opracowany przez IAOMT (International Academy of Oral Medicine & Technology).

Oznacza to, że podczas usuwania wypełnienia amalgamatowego w gabinecie obowiązują restrykcyjne przepisy bezpieczeństwa gwarantujące pacjentowi i personelowi medycznemu brak ekspozycji na czynniki szkodliwe.

Zabieg odbywa się z użyciem koferdamu i powinien w pełni wyizolować usuwany amalgamat od reszty jamy ustnej, aby nie narazić pacjenta na toksyczność rtęci.

Nie w każdym przypadku zaleca się usuwanie wypełnienia. Decyzję tą należy skonsultować ze stomatologiem.

Techniki bezpiecznego usuwania amalgamatów

W trakcie usuwania amalgamatów stosuje się nielateksowy koferdam, którego głównym celem jest niedopuszczenie do kontaktu rtęci z tkankami zęba. Stomatolog korzysta z wolnoobrotowych narzędzi, by nie narażać pacjenta i personelu na toksyczne opary rtęci.

Pacjent w trakcie zabiegu otrzymuje tlen. Pomieszczenie powinno być także odpowiednio filtrowane, a personel wyposażony w środki ochrony osobistej, takie jak maseczki.

Co ważne, w gabinetach stomatologicznych wykorzystujących protokół SMART obowiązkowy jest tzw. separator amalgamatu, który zapobiega ewentualnemu przedostaniu się usuniętej rtęci do środowiska.

Plomby amalgamatowe — jakie są alternatywy?

Nowoczesne materiały kompozytowe to bezpieczna i estetyczna alternatywa dla amalgamatów. Ich kolor można w pełni dostosować do uzębienia pacjenta. Nie mają toksycznego działania dla zdrowia człowieka.

Kompozyt ze względu na swoje plastyczne właściwości może być bardzo dokładnie przytwierdzony do zęba, szczelnie wypełniając ubytek. Materiał ten ma właściwości adhezyjne, co oznacza, że przywiera do szkliwa, integrując się z nim.

Podsumowanie

Pacjenci posiadający plomby amalgamatowe powinny skonsultować się ze stomatologiem w kwestii ewentualnego wyjęcia srebrnych plomb z jamy ustnej. Decyzja ta jednak nie powinna być pochopna, a zabieg należy przeprowadzić w sposób w pełni bezpieczny z zastosowaniem uznawanego przez światowe organizacje protokołu bezpieczeństwa.