Jak działa aparat na zęby?

Aparat ortodontyczny stosowany jest w leczeniu wad zgryzu i ma na celu korekcję ułożenia zębów w obydwu łukach oraz przywrócenie prawidłowych warunków zgryzowych. Działanie aparatu ortodontycznego opiera się na kontrolowanym nacisku, co doprowadza do przemieszczania się zębów w celu osiągnięcia optymalnej pozycji w szczęce i żuchwie.

Rodzaje aparatów ortodontycznych

Aparaty ortodontyczne dzieli się na ruchome i stałe. Aparaty ruchome, jak sama nazwa wskazuje, mogą być samodzielnie wyjmowane przez pacjenta z jamy ustnej i są bardzo często stosowane w ramach leczenia wad zgryzu u dzieci.

Aparaty stałe pozwalają korygować zaawansowane wady zgryzu i umożliwiają precyzyjne przemieszczanie zębów. W tej kategorii występują także aparaty samoligaturujące, które w odróżnieniu od tradycyjnych aparatów ortodontycznych nie wymagają częstych wizyt kontrolnych i skracają leczenie ortodontyczne.

Budowa stałego aparatu ortodontycznego

Elementy zastosowane do budowy poszczególnych aparatów różnią się w zależności od rodzaju mechanizmu i tego, jak jest mocowany w jamie ustnej. Tradycyjny aparat ortodontyczny stały składa się z takich elementów, jak:

• Zamki – elementy przyklejane do powierzchni zębów,
• Łuki – sprężyste druty przytwierdzane do zamków za pomocą ligatur (gumek ortodontycznych),
• Ligatury – gumki lub metalowe pierścienie służące do mocowania łuku do zamków.

Ruchomy aparat ortodontyczny – budowa

Ruchome aparaty ortodontyczne znajdują szerokie zastosowanie w leczeniu wad zgryzu u dzieci i młodzieży. Ich konstrukcja jest szczególnie dostosowana do uzębienia mlecznego, mieszanego oraz wczesnego uzębienia stałego, zapewniając efektywną korektę nieprawidłowości w rozwoju zębów.

Dzięki możliwości precyzyjnego dostosowania siły działającej na wybrane zęby, aparaty ruchome umożliwiają prawidłową rozbudowę łuków zębowych, a także wspomagają harmonijny wzrost szczęki, przyczyniając się do uzyskania optymalnej estetyki i funkcji narządu żucia. Ich zastosowanie u młodych pacjentów pozwala na wczesne wyeliminowanie wad zgryzu, zapobiegając poważniejszym problemom w przyszłości i ułatwiając późniejsze leczenie stałymi aparatami ortodontycznymi.

Aparat ortodontyczny ruchomy składa się z:

• Akrylowej płytki – stanowiącej podstawę aparatu,
• Drutów – umieszczonych w płytce, które można modyfikować, zmieniając siłę działającą na zęby,
• Śruby – zatopionej w płytce, którą pacjent może samodzielnie podkręcać, powodując rozszerzanie lub zwężanie łuku zębowego.

Jak działa aparat ortodontyczny?

W ortodoncji wykorzystywane są zasady biomechaniki. Odpowiednie siły oraz ich moment przyczyniają się do kontrolowanego przemieszczania zębów w przeciwstawnych łukach.

Proces prostowania zębów różni się w zależności od rodzaju wybranego leczenia ortodontycznego. Jak zatem działa aparat ortodontyczny stały, a jak aparat ruchomy? Aparat stały składa się z łuku, zamków, ligatur i pierścieni. Drut przymocowany do zamków za pomocą ligatur wywiera nacisk na zęby, doprowadzając do zmiany ich ustawienia.

Aparat ruchomy składa się z akrylowej płytki oraz drutu, śruby i sprężyn. To właśnie śruba i umiejscowione w płytce sprężyny są źródłem nacisku. Aby system sprawnie działał należy nosić go w jamie ustnej przez jak najdłuższy czas za wyjątkiem mycia zębów i spożywania posiłków.

Zarówno w przypadku aparatu stałego, jak ruchomego oczekiwane rezultaty są możliwe tylko w przypadku regularnych wizyt kontrolnych u ortodonty oraz przestrzegania zaleceń lekarza.

Aparat ortodontyczny – jak długo trzeba nosić?

Czas korekcji zgryzu za pomocą aparatu ortodontycznego zależy od wielu czynników, takich jak:

• Wiek pacjenta – u osób poniżej 20. roku życia leczenie może mieć krótszy przebieg,
• Stopień zaawansowania wady zgryzu,
• Współpraca pacjenta – regularne noszenie aparatu (dotyczy wariantu wyjmowanego) i przestrzeganie zaleceń lekarza oraz stawianie się na wizytach kontrolnych.

Szacuje się, że minimalny czas terapii od momentu założenia aparatu ortodontycznego u osoby przed 20. rokiem życia wynosi od 12 do 18 miesięcy. W przypadku dorosłych pacjentów jest to zwykle dłuższy okres, sięgający nawet 3 lat.

Niezależnie od wieku, przywrócenie optymalnych warunków zgryzowych w jamie ustnej jest uzależnione od zaangażowania pacjenta w proces leczenia. Okres ten wymaga cierpliwości, ale rezultaty są warte tego poświęcenia. Odmieniony uśmiech to nie tylko kwestia wizualna, lecz przede wszystkim zdrowy i funkcjonalny narząd żucia.