
Nadwrażliwość zębów – czym jest i jak ją leczyć?
Ten artykuł przeczytasz w 5 minut.
Zdarzyło Ci się kiedyś syknąć z bólu przy piciu gorącej herbaty lub zimnego napoju? Odczuwasz dyskomfort przy jedzeniu lub szczotkowaniu zębów? Być może cierpisz na nadwrażliwość zębów. Ta dość powszechna przypadłość skutecznie utrudnia codzienne funkcjonowanie i sprawia, że wyrzekasz się kolejnych przyjemności i ulubionych smaków. Skąd bierze się nadwrażliwość zębów i jak można się jej pozbyć? Wyjaśniamy.
Czym jest nadwrażliwość zębów i jak się objawia?
Nadwrażliwość to nadmierna reakcja zęba na bodźce termiczne (zimne i ciepłe napoje lub jedzenie), chemiczne (słodkie lub kwaśne pokarmy) oraz dotykowe (dotknięcie zęba szczoteczką, narzędziem stomatologicznym czy zetknięcie z twardszym pokarmem). Zwykle objawia się jako ostry i krótkotrwały ból związany ze spożywaniem zimnych i ciepłych, bądź kwaśnych i słodkich napojów i pokarmów. Czasami ból wywoływany jest przez dotyk – poprzez szczotkowanie, zabieg stomatologiczny czy jedzenie. W skrajnych przypadkach ból powoduje samo oddychanie zimnym powietrzem. Przy nasilających się i często powtarzających dolegliwościach osoby dotknięte nadwrażliwością zębów zaczynają unikać spożywania niektórych pokarmów i napojów, a także innych bodźców powodujących ból. Ciągły dyskomfort i konieczność unikania ulubionych potraw niewątpliwie powoduje obniżenie jakości życia.
Przyczyny powstawania nadwrażliwości zębów
Nadwrażliwość zębów powstaje wskutek odsłonięcia zębiny, czyli warstwy zęba bezpośrednio otaczającej nerw. U osoby zdrowej zębina jest chroniona przez szkliwo (w obrębie korony zęba) oraz przez dziąsło (w obrębie korzenia zęba). Z czasem szkliwo może stawać się cieńsze lub może zostać w jakiś sposób uszkodzone, a dziąsła mogą się cofać. Odsłonięta w wyniku tego zębina zostaje narażona na bodźce zewnętrzne. Zębina posiada mnóstwo małych otworków i kanalików biegnących do nerwu. Przy kontakcie z bodźcem, np. zimnym czy ciepłym pokarmem, kanaliki te ulegają pobudzeniu, wywołując kontakt z nerwem i reakcję bólową.
Odsłonięcie zębiny może mieć różne przyczyny:
- cofanie się dziąseł, spowodowane wiekiem, chorobami lub nieprawidłowym szczotkowaniem,
- uszkodzenia szkliwa na skutek spożywania niektórych napojów i pokarmów zawierających kwasy, – uszkodzenia szkliwa na skutek działania kwasów u osób cierpiących na chorobę refluksową lub częste wymioty,
- ścieranie szkliwa na skutek nieprawidłowego szczotkowania, zgrzytania zębami, obgryzania paznokci itp.,
- uszkodzenie szkliwa na skutek pęknięcia lub złamania zęba,
- uszkodzenie lub ścieranie szkliwa w wyniku niektórych zabiegów dentystycznych,
- nagromadzenie kamienia nazębnego oraz próchnica.
Co można zrobić, aby złagodzić dolegliwości?
Aby zwalczyć nadwrażliwość lub przynajmniej złagodzić jej objawy, należy przede wszystkim zadbać o prawidłową higienę jamy ustnej oraz stosować się do kilku zasad:
- używanie pasty do wrażliwych zębów, bogatej we fluor,
- używanie miękkich szczoteczek,
- mycie zębów po każdym posiłku,
- odczekanie około godziny przed myciem zębów (lub uprzednie przepłukanie ust wodą) po spożyciu cytrusów, soków czy napojów gazowanych,
- delikatne szczotkowanie zębów,
- pielęgnacja jamy ustnej z użyciem nici dentystycznej i płynu do płukania ust (przeznaczonego do wrażliwych zębów),
- regularne wizyty higienizacyjne w gabinecie stomatologicznym,
- zmiana diety poprzez wyeliminowanie kwaśnych napojów i pokarmów,
- picie zimnych napojów przez słomkę.
Kiedy do dentysty? Diagnostyka i leczenie nadwrażliwości zębów
Jeżeli same nawyki pielęgnacyjne nie wystarczają, lub jeśli dolegliwości są bardzo nasilone – wówczas należy skorzystać z pomocy specjalisty. Silny, nieustający ból może świadczyć o mocno zniszczonym szkliwie lub znacznym obniżeniu dziąseł w wyniku poważnego stanu chorobowego. Stomatolog wykona diagnostykę opierającą się przede wszystkim na dokładnym wywiadzie z pacjentem, a także badaniu zębów sprawdzającym reakcję na zmianę temperatury i bodźce mechaniczne. Dobór metody leczenia zależny jest od stopnia nasilenia objawów i stanu zębów. Zwykle stosuje się specjalne preparaty mające na celu zniesienie nadwrażliwości poprzez zamknięcie otwartych kanalików zębinowych, a także lakierowanie zębów z użyciem fluoru, który zabezpiecza szkliwo. Innym sposobem jest wypełnienie ubytku szkliwa materiałem kompozytowym.
W Klinice Berezowscy Dental Clinic wykorzystujemy różne sposoby i mechanizmy znoszenia nadwrażliwości zębów. Główny mechanizm działania środków znoszących nadwrażliwość opiera się na próbie przerwania przewodzenia bodźców do nerwów czuciowych miazgi albo na mechanicznym zamknięciu światła otwartych kanalików zębinowych. Środki znoszące nadwrażliwość możemy podzielić na kilka grup:
- Środki zawierające azotan lub cytrynian potasu (powodują zahamowanie przewodzenia w zakończeniach nerwów obwodowych).
- Związki wchodzące w reakcję chemiczną z resztami fosforanowymi lub z wapniem pochodzącym z zęba.
- Preparaty zamykające mechanicznie otwarte światło kanalików zębinowych (stosowane są jedynie w gabinetach stomatologicznych).
- Preparaty fluorowe w postaci roztworów o zwiększonej zawartości fluoru pod postacią roztworów, żeli, past. Działają one na zasadzie wytrącenia kryształów CaF2 w kanalikach zębinowych i powodują ograniczenie przepływu płynu kanalików i tworzenie się fluoroapatytu, który jest bardzo odporny na działanie kwasów.
Profesjonalna terapia nadwrażliwości zębiny przeprowadzana w gabinecie stomatologicznym najczęściej polega na zamykaniu kanalików zębinowych poprzez stosowanie na powierzchnię zęba żywic, uszczelniaczy, czynników spajających z zębiną lub materiałów wypełniających. W większości przypadków zaaplikowane pokrycie wydaje się zapewniać zamknięcie kanalików.
Podsumowując, są to środki: blokery bodźców nerwowych, leki przeciwzapalne, precypitaty białek, środki zamykające kanaliki zębinowe, uszczelniacze kanalików zębinowych. Stosuje się także biostymulację laserową jako terapię wspomagającą chemiczne metody leczenia nadwrażliwości zębiny.
Nadwrażliwości zębów nie należy lekceważyć, gdyż może ona być sygnałem poważniejszych schorzeń. Ponadto, nieleczone dolegliwości mogą pogłębiać się z czasem, znacznie obniżając komfort życia. Zadbaj o odpowiednią profilaktykę, a w razie wystąpienia silnych objawów nadwrażliwości koniecznie skonsultuj się ze stomatologiem. Masz pytania lub wątpliwości? Chcesz umówić się na wizytę? Zapraszamy do kontaktu.