Wady zgryzu – kiedy należy udać się do specjalisty?

Czas czytania: 6 minut

Wady zgryzu to nie tylko defekt estetyczny powodujący dyskomfort i spadek samooceny, ale także poważny problem zdrowotny pociągający za sobą szereg negatywnych konsekwencji. Krzywe zęby ścierają się nierównomiernie, trudniej się je czyści, a zła higiena to większe ryzyko wystąpienia próchnicy, ubytków niepróchnicowych, zapaleń dziąseł, a w skrajnych przypadkach nawet zaburzeń układu pokarmowego. Wady zgryzu wpływają na jakość żucia i mowy, a także oddychania. Z pomocą przychodzi obecnie nowoczesne i skuteczne leczenie ortodontyczne. Z tego artykułu dowiecie się czym są wady zgryzu, jak się leczy oraz kiedy należy udać się do specjalisty.

Czym są wady zgryzu?

Wada zgryzu to taki stan narządu żucia, który znacznie ogranicza swobodę żucia oraz oddychania i jest odczuwany przez pacjenta jako upośledzenie. Mogą to być wady polegające na nieprawidłowym ułożeniu szczęki i żuchwy, a także na nieprawidłowościach w obrębie uzębienia. Poziom dyskomfortu zależy oczywiście od rodzaju i stopnia zaawansowania wady. Niektóre wady zgryzu są widoczne na pierwszy rzut oka. Powodują one, poza dolegliwościami zdrowotnymi, także spadek samooceny i złe samopoczucie pacjenta.

Rodzaje wad zgryzu

Wady zgryzu dzielimy na dwie podstawowe kategorie: wady szkieletowe i wady zębowe.

• wady szkieletowe – polegają na nieprawidłowym ustawieniu żuchwy i szczęki względem siebie; wady takie są zwykle widoczne gołym okiem, np. tyłozgryz, przodozgryz czy zgryz otwarty
• wady zębowe – wady w obrębie samego uzębienia, takie jak stłoczenia zębów, zaburzenia budowy zębów, ich liczby, położenia lub czasu wyrzynania

W prawidłowym sklasyfikowaniu wady zgryzu niezbędna jest szczegółowa diagnostyka wykonana przez lekarza ortodontę. Po przeprowadzeniu badań specjalista opracowuje plan leczenia danej wady.

Przyczyny powstawania wad zgryzu

Istnieje wiele czynników, które mogą powodować wady zgryzu. W niektórych przypadkach można je wyeliminować i zapobiec powstaniu wady. Przykładowo, jedną z częstszych przyczyn powstania wady zgryzu u dziecka jest nieprawidłowy kształt smoczka, ssanie kciuka czy niewłaściwe ułożenie niemowlęcia podczas snu. Wyeliminowanie złych nawyków we wczesnym wieku może zniwelować ryzyko powstania wad zgryzu. Jednak znaczna część wad zgryzu ma podłoże genetyczne, zatem nie mamy na nie żadnego wpływu. Na szczęście współczesna ortodoncja oferuje szereg skutecznych i nowoczesnych metod leczenia, które można stosować już od najmłodszych lat, ale także na każdym etapie życia pacjenta. Dlatego warto skorzystać z pomocy specjalistów.

Kiedy należy udać się do specjalisty?

Dziecko powinno odbyć pierwszą wizytę u dentysty już około 18. miesiąca życia, nawet jeśli rodzic nie podejrzewa żadnych problemów z uzębieniem. Jest to wizyta adaptacyjna, podczas której mały pacjent zaznajamia się z gabinetem, a lekarz może dokonać wstępnej diagnozy ewentualnych nieprawidłowości. Już na tym etapie stomatolog jest w stanie zauważyć poważniejsze schorzenia i skierować na specjalistyczne leczenie ortodontyczne lub operacyjne. W przypadku zdiagnozowania mniej poważnych nieprawidłowości lekarz przekaże rodzicom wytyczne do stosowania w domu oraz zaleci regularne kontrole.

Im szybciej zostanie wdrożone leczenie ortodontyczne, tym lepiej. U kilkuletnich dzieci odbywa się ono głównie poprzez eliminowanie złych nawyków, ćwiczenia żuchwy oraz używanie wyjmowanych aparatów. U dzieci starszych – po 10. roku życia – można już zastosować aparaty stałe. Przyjmuje się, że wiek dziecka między 10 a 14 lat to najlepszy okres na korektę wad zgryzu z uwagi na fakt, że usta i głowa dziecka jeszcze rosną oraz wyrzynają się zęby stałe.

W ostatnim czasie na leczenie ortodontyczne zgłasza się coraz więcej osób dorosłych. Wynika to głównie z faktu, że jeszcze kilkanaście czy kilkadziesiąt lat temu ortodoncja nie była tak rozwinięta, a pacjenci mieli utrudniony dostęp do specjalistów. Leczenie ortodontyczne u osoby dorosłej jest trudniejsze niż u dziecka, ze względu na twardość tkanek, która postępuje z wiekiem. Jednak w każdym wieku, o ile nie występują poważne przeciwwskazania, warto podjąć leczenie, aby zapewnić sobie zdrowie i komfort.

Rodzaje leczenia ortodontycznego

Podstawą skutecznego leczenia ortodontycznego jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki. Na tej podstawie lekarz dopiera optymalną metodę leczenia, planuje zabiegi i wizyty według określonego harmonogramu.

Podstawowym rodzajem leczenia ortodontycznego jest stosowanie specjalnego aparatu. W zależności od wieku pacjenta, rodzaju wady czy innych czynników wskazanych przez lekarza stosuje się różne rodzaje aparatów:

• • Aparaty ruchome / wyjmowane są stosowane głównie u dzieci i młodzieży, czyli w okresie uzębienia mlecznego, mieszanego oraz wczesnego stałego. Najczęściej zbudowane są z akrylowej płytki w kolorze wybranym przez pacjenta oraz z drucianych elementów utrzymujących aparat lub będących źródłem siły działającej na zęby (śruby, sprężyny). Aparaty zdejmowane są przystosowane do samodzielnego wkładania i wyjmowania z ust przez pacjenta. Stosuje się je u dzieci i młodzieży, ze względu na to, że ich kości jeszcze się rozrastają więc są podatne na modyfikacje, nawet przy stosowaniu przerywanych sił. W zależności od rodzaju leczonej wady zgryzu stosowane są różne modyfikacje aparatów ruchomych.

• • Aparaty stałe składają się z zamków i pierścieni przyklejonych na stałe na powierzchni zębów na cały okres leczenia ortodontycznego. Pacjent nie może sam ich wyjmować, działają przez cały okres leczenia, dają możliwość precyzyjnego przyłożenia siły, pozwalają na osiągnięcie precyzyjnych efektów i na uzyskanie atrakcyjnego uśmiechu pacjenta. W zależności od oczekiwań pacjentów wyróżnia się zamki metalowe oraz estetyczne. Wśród zamków metalowych są dostępne wersje bezniklowe – dla osób uczulonych na nikiel. Najczęściej stosowane zamki estetyczne to zamki porcelanowe (w kolorze zbliżonym do koloru zębów) oraz zamki kryształowe – przezroczyste.

• Niewidoczne aparaty nakładowe – metoda leczenia ortodontycznego za pomocą precyzyjnie wyprofilowanych, przezroczystych nakładek, które pacjent wymienia co dwa tygodnie. To idealne rozwiązanie dla pacjentów, którzy chcą uzyskać prosty uśmiech, jednak nie chcą zakładać metalowych zamków. Z aparatów nakładkowych mogą korzystać niemal wszyscy. Ten rodzaj leczenia można zastosować zarówno w przypadku dużych i skomplikowanych wad zgryzu, jak i drobnych, delikatnych korekt. Leczenie jest zatem polecane osobom ze stłoczonymi zębami, przodozgryzem, szparami międzyzębowymi, zgryzem otwartym, głębokim i krzyżowym. Leczenie planowane jest za pomocą programu komputerowego, a efekt jest zauważalny szybciej niż w przypadku tradycyjnych aparatów. Zaletą nakładek jest także łatwość utrzymania higieny zębów oraz estetyka aparatu, który jest niemal niewidoczny.

Jednak w przypadku niektórych wad leczenie za pomocą aparatu ortodontycznego nie jest wystarczające. Czasem konieczne jest leczenie operacyjne, polegające na prawidłowym ustawieniu kości szczęki i żuchwy względem siebie. Dodatkowych procedur wymaga również sytuacja nadmiarowych zębów (które wymagają usunięcia) lub braku zębów (co pociąga za sobą konieczność włączenia leczenie implantologicznego czy protetycznego).

Zainteresował Cię ten temat? Masz pytania lub wątpliwości? Umów się na wizytę konsultacyjną do naszych specjalistów – skontaktuj się z nami.